A jest co rozkręcać. Temat jest wieloaspektowy.
Moda na artystów, trwa od XIX wieku. Od epoki romantyzmu istnieje przeświadczenie, że artysta to ktoś ponad.. ma być obdarzany większym szacunkiem i że wolno mu więcej.
Wcześniej nie było to takie oczywiste nie istniało rozróżnienie między artystą, a rzemieślnikiem które zresztą jest sztuczne. Jedynie może poeci troszeczkę odbijali od poziomu. Potem dołączyli muzycy, dramaturdzy i aktorzy, malarze, rzeźbiarze i architekci, a nawet tancerze. Na przykład ludzie nauczyli się chodzić do teatru odświętnie ubrani, i zachowywać się tam poważnie, bo tam grają przecież dramat Szekspira, chociaż sam genialny Szekspir ten sam dramat, wystawiał dla tłuszczy, zachowującej się na luzie, lub jeśli dla lepszej publiczności, gdzieś na dworze, to jak byśmy dziś powiedzieli "do kotleta". Zresztą co do tego zachowania, dziś też nie każdy przejaw sztuki zobowiązuje. Nie zobowiązuje występ kapeli muzyki popularnej czy projekcja w kinie. Pojęcia sztuki wysokiej i masowej, będące sztucznym rozróżnieniem, to kolejny aspekt tego tematu.
Nawiązując do aktorów, starożytnych pewnie bardzo zaskoczyłoby nasze podejście do owych, i wynoszenie się niektórych z nich. W starożytnym Rzymie, zawód aktorów, tancerzy i prostytucja był uważany za tożsamy i często łączony. No bo jak wyjaśnić, komuś kto popatrzy na naszą kulturę z zewnątrz, że pogardzamy striptizerką tańczącą na rurze, a ubóstwiamy i traktujemy z wielką estymą aktorkę, która rozbiera się w każdym filmie? To co my chcemy od tej striptizerki? Musielibyśmy zrobic wywód no bo sztuka... no, przecież ta sztuka....Właśnie. Co to jest ta sztuka, która na tyle pozwala i uszlachetnia goły tyłek chociażby?
Tu już wchodzimy na grunt metafizyki. Nie dało by się narzucić tego szczególnego traktowania artystów, gdyby artyści w początku XIX wieku, nie wmówili nam, że mają kontakt z wyższą rzeczywistością, że są natchnieni. Słowo "natchnienie" często kojarzone ze sztuką nie odznacza nic innego jak czerpanie z innego wyższego wymiaru. Artyści w XIX wieku, mają mocne przekonanie, że są równi mistykom religijnym, a sztuka czy raczej już Sztuka, stała się trochę religią, to na prawdę czuć, w XIX wiecznych utworach (nie tylko romantyków). Było to nawiązanie, do tego co działo się w starożytności, gdzie pogańscy poeci też czuli pewną łączność z sacrum, wtedy jednak pojęcie sztuki było dużo węższe, i ten kontakt z sacrum w politeistycznej religii, nie uprawniał do tego do czego uprawniał romantyków.
I tu pojawił się problem podziału na artystów lepszych i gorszych. Przecież jeśli artyści są z innego świata, to nie wszyscy jednakowo, bo jeśli ktoś tylko gra na pianinie w knajpie to też jest pół-bogiem? Artysta lepszy to nie znaczy posiadający lepszy warsztat, ale ten bardziej natchniony. Byle jaki malarz abstrakcjonista będzie lepszy, od genialnego malarza, potrafiący narysować jelenia na rykowisku "jak żywego" , genialny akordeonista, będzie gorszy od przeciętniaka ale z filharmonii. Ideałem nie stało się doskonalenie warsztatu, ale tworzenie sztuki coraz bardziej niszowej, mniej zrozumiałej dla szerszej publiczności, a najlepiej odstraszającej filistrów. Czemu? Aby Sztuka nie została sprofanowana, należy ją odebrać profanom.
I tu dochodzimy do tego co mamy teraz. Epoka nowożytna osiągnęła swój szczyt i się dopala. XIX wieczne hołubienie idei piękna, i szczególne traktowanie jego twórców bardzo dobrze świadczyło o naszej cywilizacji. Jednak przyszedł wiek XX-ty który dobitnie pokazał, że artyści zjadaczy chleba w aniołów nie zamienili. Ludzie przestali wierzyć w ideały piękna, dosłownie traktować "natchnienie". Pozostały nam tylko relikty pozostałości tej pięknej epoki samo w sobie nie zrozumiałe i bezsensowne. To właśnie hołubienie artystów, które w ostatnim czasie można już pominąć milczeniem, bo jest to już zupełna karykatura, tego co było, mianowicie stworzenie kasty celebrytów pseudo-artystów (lub nawet nie artystów, tylko podczepionych), pawianów w złotych klatkach. Artyści Sztuki tzw. wysokiej czy nawet po prostu wartościowszej mają tak mało fanów, że i przesadne hołubienie im nie grozi. Druga sprawa to zjawisko sztuki coraz bardziej niszowej, która też już przekroczyła granice karykatury sztuki. No i trzecie, właśnie kwestia zagadnienia, że artyście wolno więcej jeśli nie wszystko.
Jest to taka sama pozostałość, jak w poprzednich wypadkach doprowadzone do karykatury. Wolno bo kiedyś w XIX wieku, kiedy sztuka była sztuką tak się utarło, ale zginęły już te ideały, zginął ten świat. Jeśli ktoś wierzy naiwnie, że da się wejść dwa razy do tej samej rzeki, i odbudować ten świat, to jest sympatycznym szaleńcem i ma moje poparcie, bo lepsze to niż marazm obecnej epoki, ale dlaczego od końca. Może zacząć od początku, od ideałów Piękna.
("60 minut na godzinę", Radiowa Trójka, "Pan Sułek")