Białoruś - skąd się wzieła?

[fire_next]

Zainteresowało mnie ostatnio to jak powstała Białoruś. Patrzyłem na różne okresy w historii Europy, ale państwo takie jak Białoruś pojawia się dopiero po upadku ZSRR. Może niedokładnie sprawdzałem, ale z tego co zauważyłem to jest państwo które nie ma za sobą chyba jakieś średniowiecznej historii. Więc moje pytanie brzmi : skąd ta Białoruś się wzięła, skoro przed rozpadem ZSRR nigdy wcześniej jej nie było?

 

[Lobo2007]

Była po pierwszej wojnie światowej utworzona przez komunistów republika, zależna faktycznie od sowieckiej Rosji, wchłonięta potem do ZSRR. Wcześniej jeszcze od 1917 roku próbowała się uformować niekomunistyczna Białoruś Ludowa, ale o jakimś państwie ciężko mówić, bo kiedy przestali terytorium Białorusi kontrolować Niemcy od razu zagarnęli ją bolszewicy, jak pisałem wyżej.
Białoruś powstała jako państwo narodowe bez wcześniejszych tradycji państwowości. Takich państw powstałych opartych na odrębności etnicznej powstało w XX wieku więcej. Słowacja, Ukraina, Litwa, Łotwa, Estonia.
Ruś Biała była częścią Litwy, która nie była jednorodna etnicznie. Prosty lud mówił na północnym zachodzie dialektami żmudzińskimi i auksztotańskimi, a na większości terytorium języka ruskiego. Ruś Biała znajdowała się w Rzeczypospolitej i była poza większa częścią Rusi, jednoczącej się wokół ośrodka moskiewskiego, stąd odrębność kulturowa i językowa. W XIX wieku, pojawiło się tam typowe dla całej Europy w tamtym stuleciu, zainteresowanie kulturą ludową. Stąd warstwy wykształcone zaczęły uczyć się języka białoruskiego, odtworzono istniejący już w średniowieczu język literacki. Początkowo budząca się świadomość narodowa Białorusinów, nie dążyła do tworzenia osobnego państwa, a reaktywacji Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Działacze tacy jak Kalinowski, walczyli przeciw Rosjanom w Powstaniu Styczniowym. Jeszcze Piłsudski zamierzał odtworzyć Rzeczpospolitą jako federacje narodów, jednak ostatecznie zwyciężyła koncepcja państw narodowych, a Białoruś była podzielona na cześć sowiecką i polską, gdzie Białorusini nie mieli wielkich praw jako mniejszość o jakiejkolwiek autonomii nie mówiąc. Miasta zachodniej Białorusi były zresztą polskojęzyczne. Po II wojnie światowej cała Białoruś była sowiecka. Po upadku ZSRR powrócono do symboliki niedoszłej republiki ludowej i Wlk. ks. litewskiego, ale Łukaszenko odwrócił ten proces znowu przywracając flagę i godło z czasów sowieckich. Białoruś jest mocno zrusyfikowana, ponieważ od zaborów leży w obrębie wpływów rosyjskich.

 

[Majordomus]

http://www.youtube.com/watch?v=eKtZNbZ3nq4

To może być pomocne Przynajmniej granice.

 

[Lobo2007]

Rzeczywiście, dobry filmik. Zapomniałem, że istniało jeszcze coś takiego jak Litewsko-Białoruska Socjalistyczna Republika Sowiecka (Litbel) Ale to też epizod z czasów wojny polsko-bolszewickiej. No i na filmie mogli by zaznaczyc, że BSSR i RSFSR od 1922 roku tworzyły jedno państwo Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich.

 

[Han Pasado]

skąd ta Białoruś się wzięła, skoro przed rozpadem ZSRR nigdy wcześniej jej nie było?

Była , była. Widzę że zostało to już wyjaśnione.
Przede wszystkim to "Białoruska Republika Ludowa", była pierwszym państwem białoruskim , Powołana do życia 25 marca 1918 roku.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Bia%C5%82oruska_Republika_Ludowa

Białoruś powstała jako państwo narodowe bez wcześniejszych tradycji państwowości. Takich państw powstałych opartych na odrębności etnicznej powstało w XX wieku więcej. Słowacja, Ukraina, Litwa, Łotwa, Estonia.

Nie pasuje do tej wyliczanki Litwa. Oni mieli za sobą już kilkuset letnią tradycję państwową. Po za tym przez krótko to w średniowieczu Słowacja (książę Pribina) miała jakiś swój epizod państwowy.

Natomiast co do samej istoty białoruskości to w wielkim skrócie powstało to na bazie ścierania się i mieszana ze sobą żywiołów Rosyjskiego i Polskiego(i odrobinę Litewskiego i Ukraińskiego),i na skutek tych trwających setki lat procesów ludzie zamieszkujący obecną Białoruś nie czuli już się Rusinami a z drugiej strony nie poczuli się "jeszcze" do końca Polakami i wytworzyło się coś takiego jak białoruskość. Pierwsze objawy świadomości narodowej można zauważyć gdzieś w okolicach XVIII wieku, lecz i tak wtedy było to kojarzone bardziej z jakimś regionalizmem(jak np. teraz śląskość lub kaszubskość) niż z odrębnym żywiołem narodowym. Prawdziwa eksplozja białoruskości następuje dopiero pod koniec I wojny światowej.

 

[Lobo2007]

Racja, rozpędziłem się z tą Litwa.

 

[TenebrosuS]

Nie pasuje do tej wyliczanki Litwa. Oni mieli za sobą już kilkuset letnią tradycję państwową.

Litwa z Wlk. X. Litewskim ma tyle wspólnego, co zamek w drzwiach z zamkiem w Krakowie. WXL było mieszanką wielu narodowości, a jej językiem urzędowym był starobiałoruski. Sami władcy z resztą również głównie tym językiem się posługiwali najprawdopodobniej, a dzisiejsza Litwa to była tylko dzielnica w samym państwie. Początek dzisiejszej Litwy i Litwinów to wiek XIX i polityka zaborcza Rosji Carskiej wobec mieszkańców identyfikujących się jako mieszkańcy RONu, posługujących się językiem Polskim, oraz bierność wobec dzisiejszego języka Litewskiego i początku powstawania świadomości narodowej grupy etnicznej, którą dzisiaj znamy jako Litwinów. Jedyny fragment w historii średniowiecznej, gdzie można by się doszukać dzisiejszej historycznej Litwy ze swoją dominacją kulturową, to w zasadzie panowanie wyłącznie Mendoga.

 

[Lobo2007]

A jak temat o tym założyłem to nie było chętnych.

Mój odnośnik

Zgadzam się w tej kwestii z Tenebrosusem. Białoruś może odwoływac się do tradycji Wlk. Xtwa Litewskiego, bardziej niż Litwa, problem, że poza paroma latami po rozpadzie ZSRR, oraz epizodzie Ludowej Republiki tego nie robi. No może opozycyjnie nastawiona młodzież. Natomiast Litwa mogła by się powoływać na Mendoga, ale to trochę za mało, jednak jakieś ukłony w stronę RON robi, nazwa parlamentu, godło państwowe i.t.p.Pewnie z braku lepszej tradycji.

 

[Han Pasado]

Litwa z Wlk. X. Litewskim ma tyle wspólnego, co zamek w drzwiach z zamkiem w Krakowie. WXL było mieszanką wielu narodowości, a jej językiem urzędowym był starobiałoruski. Sami władcy z resztą również głównie tym językiem się posługiwali najprawdopodobniej, a dzisiejsza Litwa to była tylko dzielnica w samym państwie. Początek dzisiejszej Litwy i Litwinów to wiek XIX i polityka zaborcza Rosji Carskiej wobec mieszkańców identyfikujących się jako mieszkańcy RONu, posługujących się językiem Polskim, oraz bierność wobec dzisiejszego języka Litewskiego i początku powstawania świadomości narodowej grupy etnicznej, którą dzisiaj znamy jako Litwinów. Jedyny fragment w historii średniowiecznej, gdzie można by się doszukać dzisiejszej historycznej Litwy ze swoją dominacją kulturową, to w zasadzie panowanie wyłącznie Mendoga.

To mocno ale to bardzo mocno posunięte uogólnienie, bo ce z tego że w Wl.Ks.Litewskim w 75% językiem używanym był ruski/białoruski jeśli Olgierd czy Mendog byli Żmudzinami. Prawdą jest że niegdyś dzisiejsi Białorusini byli nazywani Litwinami, ale to temat rzeka.

 

[Brave]

to ja może trochę inaczej
Biała Rutenia, czy Biała Ruś, to realne byty historyczne, natomiast to czy Białorusinów możemy uznać wtedy za realnie odrębny etnos, mam duże wątpliwości
podobnie rzecz się ma w warstwie językowej przodkowie dzisiejszych Białorusinów, mówili podobnie jak mieszkańcy Kijowa czy Nowogrodu, językiem staroruskim, językoznawcy nie potwierdzają tego aby był Język Białoruski wówczas odrębnym od wspomnianych, stąd nasz Jagiełło również posługiwał się językiem staroruskim (jako Litwin w sprawach urzędowych)...

 

[108]

Może Cię to zainteresować:: Inna historia Białorusi. Do historii Rzeczypospolitej poczuwamy się nie tylko my (ahistoria.pl)

 

[Lobo2007]

to ja może trochę inaczej
Biała Rutenia, czy Biała Ruś, to realne byty historyczne, natomiast to czy Białorusinów możemy uznać wtedy za realnie odrębny etnos, mam duże wątpliwości
podobnie rzecz się ma w warstwie językowej przodkowie dzisiejszych Białorusinów, mówili podobnie jak mieszkańcy Kijowa czy Nowogrodu, językiem staroruskim, językoznawcy nie potwierdzają tego aby był Język Białoruski wówczas odrębnym od wspomnianych, stąd nasz Jagiełło również posługiwał się językiem staroruskim (jako Litwin w sprawach urzędowych)...

Niewątpliwie. Jagieło syn rusinki, mówił po rusku i czuł więź z ludźmi ze wschodu, których potomkami są Rosjanie, To że polityka sprawiła, że wolał zachód nie oznacza, że czuł tu jakąś odrębność. Ruś była jedna etnicznie, mimo, że podzielona politycznie i (co naturalne przy tak wielkim terytorium) geograficznie. Cześć z niej znalazła się pod wpływem politycznym czynnika bałtyjskiego, a kulturowo to czynnik bałtyjski ulegał ruskiemu. Potem pojawia się silny ośrodek w Moskwie, wokół którego organizuje się coś co dziś zwie się Rosją. Rusini zamieszkujący Rzeczpospolitą oczywiście ten proces nie obejmuje (rusyfikacja tych terenów jest późniejsza). Nie akceptują oni też prób utożsamiania się Rosji z Rusią jako całością. Do XIX wieku mieszkańcom Rzplitej nie przechodzi przez gardło inne określenie jak Moskale podkreślające lokalny charakter procesu kształtowania się etnosu rosyjskiego. Jest naturalne, że czterowiekowa odrębność zrobiła swoje.
Dużo ciekawsze jest kształtowanie się odrębności etnosów białoruskiego i ukraińskiego.