Apokalipsa Świętego Jana - jedyna prorocza księga Nowego Testamentu opisująca zagładę świata i Sąd Ostateczny. Apokalipsa zawiera bardzo liczne odwołania do Starego Testamentu. Tradycja za autora uważa św. Jana Ewangelistę (choć nie jest to pewne a eschatologia księgi różni się od eschatologii Ewangelii Jana). Powstanie datuje się na okres prześladowań chrześcijan w Azji Mniejszej (a więc po roku 68) i najprawdopodobniej powstawała w różnych etapach.
Jest to jedna z najtrudniejszych do zrozumienia i bardzo różnie interpretowanych ksiąg biblijnych. Niektórzy Ojcowie Kościoła (m.in. św. Jan Chryzostom) sprzeciwiali się włączaniu tej księgi do kanonu ze względu na jej wieloznaczność i nadużywanie przez heretyków. W niektórych tłumaczeniach (np. tłum. z greckiego, Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa 1975) Księga ta nosi nazwę: "Objawienie Św. Jana".
Treść księgi
Prolog księgi określa ją jako "objawienie Jezusa Chrystusa, które dał Mu Bóg aby ukazać swym sługom, co musi stać się niebawem" (1,1), które otrzymał autor nazwany Janem. Księga jest zaadresowana do siedmiu Kościołów: w Efezie, Smyrnie, Pergamonie, Tiatyrze, Sardes, Filadelfii i Laodycei do których Jan "współuczestnik w ucisku i królestwie i wytrwaniu w Jezusie" (1,9) kieruje proroctwa, oceniające ich cnoty i zasługi, a także wady i grzechy (1,4-3,22). Następnie Jan opisuje wizję Boga zasiadającego na tronie czci oddawanej Mu przez 24 Starców i 4 Istoty żyjące (4,1-4,11) oraz Baranka otwierającego "księgę zapisaną wewnątrz i na odwrocie", zapieczętowaną na 7 pieczęci, których otwarcie wiązało się z wydarzeniami na ziemi. Po otwarciu siódmej pieczęci następuje wizja 7 trąb, których brzmienie również wiąże się z wydarzeniami światowymi. Po wybrzmieniu siódmej trąby ukazała się Niewiasta, która porodziła Syna (12,5) i walka w niebie między Michałem i jego aniołami a Smokiem i jego aniołami. Smok przekazał władze bluźnierczej Bestii, na usługach której była inna Bestia, której imię jest 666 (13,18). Po jej przejściowym triumfie następuje triumf Baranka, któremu towarzyszą 144 000, wizja żniwa i winobrania, otwarcia świątyni Przybytku Świadectwa i 7 plag, spadających na ludzkość. Następnie autor kreśli wizję upadku i zagłady Wielkiego Babilonu, ostatecznej walki Słowa Boga z Bestią, tysiącletniego królestwa, Sądu Ostatecznego i Miasta Bożego - Nowego Jeruzalem. Księgę wieńczy wyrażenie przekonania o rychłym przyjściu Jezusa (paruzji): "Mówi Ten, który o tym świadczy: «Zaiste, przyjdę niebawem». Amen. Przyjdź, Panie Jezu!"
Treść Apokalipsy
Wstęp
Treść Apokalipsy
Utopia chrześcijańska i jej krytyka
Zakończenie
Apokalipsa opisuje zwieńczenie realizacji planów Bożych, koniec historii ludzkości na ziemi, celem jest zaś stworzenie Nowego Jeruzalem - Miasta Świętego. Nowe niebo i ziemia nowa, w którym znajdą się wybrani przez Boga. Droga do osiągnięcia tego celu będzie krwawa i naznaczona cierpieniami - tych którzy w ostatecznym rachunku właśnie poprzez cierpienie znajdą się w królestwie Bożym, oraz tych którzy poprzez swoje winy zostaną z niego wykluczeni. Chronologia do momentu Sądu Ostatecznego jest niejasna, na pewno nie jest ona ustalana porządkiem literackim dzieła - obrazy ziemi nawiedzanej klęskami, splecone z wizją losów Kościoła są powtarzane przy użyciu zmiennej i wielce niejednoznacznej symboliki.
Jan doznaje zaszczytu wstąpienia do nieba, oglądając Boga w chwale, czczonego przez cztery Zwierzęta i dwudziestu czterech Starców. Bóg trzyma w ręce "księgę zapisaną wewnątrz i na odwrocie zapieczętowaną na siedem pieczęci". Pierwszym wydarzeniem, jakie Apostoł przedstawia, jest łamanie pierwszych sześciu pieczęci przez Baranka i towarzyszące temu katastrofy na ziemi. Baranek czyli Chrystus, jest jedynym który godzien jest to zrobić: "bo zostałeś zabity i nabyłeś krwią twoją [ludzi] z każdego pokolenia, języka, ludu i narodu, i uczyniłeś ich Bogu naszemu królestwem i kapłanami". Tylko otwarcie piątej pieczęci nie skutkuje ziemskim kataklizmem, lecz powoduje zjawienie się przed obliczem Boga dusz tych, którzy zostali zabici za wiarę, proszących o karę dla ludzi na ziemi. Głód, wojny, trzęsienia ziemi - tak w telegraficznym skrócie przedstawia się pierwszy etap przyszłości. Po otwarciu siódmej pieczęci pojawiają się aniołowie z siedmioma trąbami - powtarza się poprzedni schemat, jednak tym razem następuje eskalacja zniszczeń - katastrofy mają wymiar kosmiczny: "spłonęła trzecia część ziemi, i spłonęła wszystka trawa zielona", "i w owe dni ludzie szukać będą śmierci, a jej nie znajdą", "a trzecia część morza stała się krwią i wyginęła w morzu trzecia część stworzeń", "została zabita trzecia część ludzi, od ognia, dymu i siarki". Następuje przekazanie Janowi tajemnic, o których ma nie pisać. Wreszcie ostatni obraz przed siódmą trąbą, kończącą fragment opowiadający o losach ludzkości: dwaj Świadkowie, którym Bóg da władzę, pokonani przez Bestię "która wychodzi z czeluści", "A zwłoki ich będą leżeć na placu wielkiego miasta [...] Wobec nich mieszkańcy ziemi cieszą się i radują; [...] bo ci dwaj prorocy mieszkańcom ziemi zadali katuszy". Lecz ludzie ci zmartwychwstają: "I w obłoku wstąpili do nieba, a ich wrogowie ich zobaczyli". Kolejny rozdział opisuje losy Kościoła: pierwsza wizja przedstawia Niewiastę prześladowaną przez Smoka, jego walkę z aniołami, zakończoną strąceniem go na ziemię. Przekazuje on władzę Bestii wychodzącej z morza - parodii Chrystusa, Antychrystowi; "a cała ziemia w podziwie powiodła wzrokiem za Bestią [...] i Bestii pokłon oddali". "Potem dano jej wszcząć walkę ze świętymi i zwyciężyć ich". Pojawia się druga Bestia wychodząca z ziemi, nazwana Fałszywym Prorokiem - "miała dwa rogi podobne do rogów Baranka [...] i sprawia, że ziemia i jej mieszkańcy oddają pokłon pierwszej Bestii". Dalej Jan opisuje dziewiczy orszak Baranka, zwiastowanie Dobrej Nowiny oraz zapowiedź kar dla czcicieli Bestii. Już trzeci raz pojawia się wizja katastrof na ziemi, tym razem powodowanych przez siedmiu aniołów mających siedem plag i siedem czasz. Ostatnie dwa rozdziały opisują karę spadającą na "Wielki Babilon", pokonanie szatana - Bestii i Fałszywego Proroka. Rozpoczyna się okres tysiącletniego królestwa, po przeminięciu którego szatan zostaje uwolniony "by omamić narody [...] by ich zgromadzić na bój". Końcowe wydarzenia historii ludzkości i Kościoła to ostateczne pokonanie szatana i sąd nad narodami. Wreszcie nadchodzi czas stworzenia Nowego Jeruzalem gdzie "śmierci już odtąd nie będzie. Ani żałoby, ni krzyku, ni trudu", "a nic nieczystego do niego nie wejdzie ani ten, co popełnia ohydę i kłamstwo, lecz tylko zapisani w księdze życia Baranka".
dziekuje.
