Każdy będzie podpisywał się pod swoją decyzją. Skończy się ukrywanie winnych za łamanie prawa.
Wszystko dzięki tzw. metrykom administracyjnym, które ma wprowadzić ustawa uchwalona na ostatnim posiedzeniu Sejmu. Chodzi o nowelę kodeksu postępowania administracyjnego.
Po wejściu nowych przepisów w życie urzędnicy będą musieli zakładać przy każdej prowadzonej sprawie metryczkę. Ma to dotyczyć m.in. pracowników urzędów gmin, ZUS, skarbówki czy nadzoru budowlanego.
interaktywnie.com
Tanie loty. Sprawdź, gdzie szukać
W metryce będą wpisywane imiona i nazwiska wszystkich osób, które miały jakikolwiek związek z podjęciem decyzji administracyjnej w naszej sprawie.
- Dzięki temu będzie można nawet po upływie długiego czasu precyzyjnie ustalić, jacy urzędnicy uczestniczyli w jej przygotowaniu, opracowali jej projekt, udzielali wskazówek co do sposobu załatwienia sprawy i opiniowali lub zatwierdzali decyzję oraz w jaki sposób konkretni urzędnicy wpływali na treść decyzji – czytamy w uzasadnieniu ustawy.
Przy każdym nazwisku będzie oczywiście odnośnik do elektronicznego bądź papierowego dokumentu, który potwierdzi i pokaże co urzędnik zmienił lub co dopisał do decyzji. W praktyce bez problemu wskaże się winnych, którzy mają ponieść karę np. za złe obliczenie podatku, bezprawną odmowę przyznania renty czy pozwolenia na budowę.
Decyzja nie skryje się za jednym nazwiskiem
Obecnie prawo nie zobowiązuje urzędników do tworzenia metryk, które by potwierdzały, kto i w jaki sposób wpływał na końcową decyzję. Ostateczny dokument jest po prostu przekazywany do podpisania prezydentowi miasta, ministrowi czy szefowi urzędu skarbowego.
- Rzeczywiści autorzy lub współautorzy nie są co do zasady wyraźnie ujawnieni – zwracają uwagę autorzy ustawy.
Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego trafi teraz do Senatu. Przepisy dotyczące metryczki mają wejść w życie po 3 miesiącach od publikacji w Dzienniku Ustaw.
Jak metryczki pomogą w praktyce?
Przypominamy, że od 17 maja tego roku możliwe jest, by urzędnik stracił nawet roczną pensję za błędnie wydaną decyzję. Wynika tak z ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa.
Pociągnięcie urzędnika do odpowiedzialności jest możliwe, jeśli zostaną spełnione pewne warunki. Gdy uznamy, że decyzja urzędnika jest niesprawiedliwa, to powinniśmy się od niej odwołać.
Sąd musi wydać wyrok, który ją unieważni lub potwierdzi, że wydano ją z rażącym naruszeniem prawa. Sędzia musi również uznać, że działanie urzędnika było celowe lub wynikało z jego niedbalstwa czy niedopełnienia obowiązków.
Jeśli na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu wywalczymy od Skarbu Państwa lub samorządu odszkodowanie, to urzędnik, który odpowiadał za podważoną decyzję, zwróci do budżetu pieniądze, które nam wypłacono.
Kiedy urzędnik zapłaci za swoje decyzje?
1. Wydana przez niego decyzja rażąco naruszyła prawo, co potwierdził sąd np. w prawomocnym wyroku.
2. Poszkodowany otrzymał odszkodowanie.
3. Przełożony urzędnika musi o tym poinformować prokuraturę w ciągu 14 dni od wypłaty odszkodowania.
4. Prokurator obowiązkowo wszczyna postępowanie wyjaśniające.
5. Gdy potwierdzi, że podczas wydania decyzji administracyjnej urzędnik popełnił błąd, to wezwie go
do dobrowolnego zwrotu odszkodowania na konto skarbu państwa (maksymalnie 12 wypłat urzędnika).
6. Jeśli urzędnik nie podporządkuje się do tej decyzji, to prokurator wytoczy mu sprawę cywilną. Sędzia będzie mógł nakazać urzędnikowi zwrot pieniędzy do budżetu państwa.
Rażące naruszenie prawa – prawo nie definiuje tego pojęcia, dlatego istnieje cienka granica między rażącym a innym naruszeniem. Według H. Poleszaka, który przeanalizował szereg wyroków NSA, decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa materialnego wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy jest ewidentnie sprzeczne z wyraźnym i nie budzącym wątpliwości przepisem, co na podstawie jego brzmienia od razu rzuca się w oczy.
Obecnie wskazanie winnych nie zawsze jest łatwe, ponieważ za jedną decyzją kryje się czasem armia anonimowych urzędników. Wspomniane metryki mają pozwolić na szybkie i precyzyjne ich wskazanie. Wówczas żaden urzędnik nie wymiga się od odpowiedzialności.
by w tym przypadku wypaliło.