Historia japońskiej animacji sięga początków XX wieku, kiedy to japońscy filmowcy eksperymentowali z technikami animacji znanymi we Francji, Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Rosji.
Pierwszym, japońskim filmem animowanym było pięciominutowe dzieło Otena Shimokawy z 1917 r. pt.: Imokawa Mukuzō Genkanban no Maki (ang. tytuł: Mukuzo Imokawa the Doorman). Autor filmu pochodził z Okinawy i był wóczas 26-letnim amatorem-filmowcem.
Za pierwszy światowy sukces uznana została animacja Seitarō Kitayamy: Momotarō z 1918 r.
W okresie militaryzmu - od połowy lat 30. XX wieku i podczas II wojny światowej - anime służyły japońskiemu rządowi do celów propagandowych umacniających nacjonalizm i kult cesarza w społeczeństwie. Kultową animacją okazały się opowieści o Momotarō autorstwa Mitsuyo Seo.
Po wojnie i w latach 50. nastąpił zastój w japońskim przemyśle filmowym głównie z powodu popularności produkcji amerykańskich, pochodzących z wytwórni Walt Disney, Metro-Goldwyn-Mayer i Warner Bros. Na ten okres przypada jednak rozwój komiksu określanego w Japonii mianem mangi. W latach 60. nastąpił ponowny rozwój produkcji animowanych (głównie seriali telewizyjnych). Symbolami sukcesu okazały się: Astro Boy (reż. Osamu Tezuki), Sally Czarodziejka, Czarodziejskie Zwierciadełko i Biały lew Kimba.
W latach 70. popularność anime gwałtownie wzrosła i zaczęły powstawać (w dużej części na podstawie mang) filmy animowane wyróżniające się spośród innych produkcji. Anime kierowane było coraz częściej do młodzieży i dorosłych. Powstały nowe gatunki, takie jak mecha opowiadający o humanoidach i robotach, tokusatsu o herosach czy science fiction. Następujące wówczas w krajach rozwiniętych: gwałtowna modernizacja, postęp techniczny, konsumpcjonizm, nowe ruchy religijne i zmiany obyczajowe, znajdowały swoje odbicie także w powstających anime. Reżyserzy coraz częściej uwypuklali indywidualizm i niezależność bohaterów, których cele i idee nie zawsze pokrywają się z celami większości. Modne też stały się fantastyczne światy, magia, nadprzyrodzone zdolności, przemoc, brutalizm i epatowanie seksualnością. Z tych stylów narodziły takie seriale animowane, jak: Tygrysia Maska, Generał Daimos, Bia - czarodziejskie wyzwanie, Magiczne Igraszki, Yattaman czy Fantastyczny świat Paula.
W latach 80. filmy anime podbiły rynki poza granicami kraju (zwłaszcza w Australii, USA, Kanadzie, Francji, Belgii i Włoszech), a w Japonii zostały uznane za jeden z najważniejszych nurtów produkcji filmowej. Anime stały się wytworami współczesnej kultury japońskiej, ale także odzwierciedleniem dokonujących się w niej przemian, a dzięki promocji i ekspansji eksportowej rozwinęły się w osobną branżę gospodarki przynoszącą Japonii ogromne dochody. Od lat 90. anime zaczęły podbijać także rynki wielu krajów Azji Wschodniej, Ameryki Południowej i Europy Wschodniej
Istnieje wiele gatunków anime, w tym także odpowiednich dla tradycyjnego kina aktorskiego. Owe gatunki mogą zawierać w sobie elementy akcji, przygody, historii dla dzieci, komedii, dramatu, erotyzmu (hentai), średniowiecznego fantasy, okultyzmu, horroru, romansu, science fiction itd.
Większość anime łączy w sobie elementy kilku różnych gatunków, jak i wiele różnych tematów, co utrudnia jednoznaczne ich kategoryzowanie. Może wydawać się, że dane anime ma prostą fabułę, ale jednocześnie może cechować się ono o wiele większą złożonością, głębokością przedstawionej historii oraz jej bohaterów. Przykładowo, w jakimś anime największy nacisk położono na akcję, np. efektowne bijatyki lub pościgi, ale jednocześnie w tym samym filmie (serialu) znaleźć można elementy m.in. humoru.
Nazwy i krótkie opisy gatunków charakterystycznych dla anime i mangi:
anime progresywne – "film artystyczny", produkcja łamiąca jakieś kanony; termin trudny do jednoznacznego zdefiniowania, stąd też nie można podać konkretnych przykładów anime progresywnych, ale wymienia się wśród nich m.in. Furi kuri, Mind Game, Meikyū monogatari czy Wirtualną Lain
bishōjo – jap. 'piękna dziewczyna'; anime, w którym ważną rolę odgrywają piękne dziewczyny,
bishōnen – jap. 'piękny chłopak', np. Tajemnica przeszłości
etchi – anime o podtekstach erotycznych, niewybrednym humorze erotycznym, aczkolwiek bez pokazywania stosunków płciowych, np. Chobits, Green Green
hentai – jap. 'zboczeniec' erotyczne i pornograficzne, w Japonii termin nie jest stosowany, a samo słowo jest odbierane negatywnie, np. Chōjin densetsu Urotsukidōji
yaoi – erotyczne bądź romantyczne anime gejowskie,
yuri – erotyczne bądź romantyczne anime lesbijskie
shōtakon – od shōtaro complex; erotyczne anime z młodymi chłopcami
lolicon lub rorikon – od lolita complex; erotyczne anime z młodymi dziewczętami
josei – jap. 'młoda kobieta'; anime przeznaczone dla młodych kobiet, rzadko spotykane,
mecha – anime z wielkimi robotami lub humanoidami, np. Neon Genesis Evangelion
moe – anime lub manga zawierające postaci bardzo zuchwałe lub słodkie np. Lucky Star
seinen – anime przeznaczone dla starszej młodzieży, np. V
sentai, super sentai – jap. 'walcząca drużyna'; anime, które wśród głównych postaci zawiera drużynę superbohaterów
shōjo-manga – jap. 'młoda panienka' lub 'mała dziewczynka'; anime przeznaczone dla dziewczyn, np. Kaichō wa Maid-sama!
shōnen-manga – jap. 'chłopiec'; anime przeznaczone dla chłopców, np. Dragon Ball, Naruto, Bleach
mahō-shōjo (magical girls) – anime o nastoletnich bohaterkach, posiadających nadprzyrodzone moce, np. Sailor moon
mahō-shōnen (magical boys) – odpowiednik mahō shōjo z chłopcami
shōjo-ai – jap. 'dziewczęca miłość'; anime o romansach między żeńskimi postaciami, np. Rewolucjonistka Utena; termin nie obowiązuje w Japonii, utworzony został na Zachodzie na wzór shōnen-ai, aby odróżnić lesbijski romans od erotyki
shōnen-ai (lub BL, boys love) – jap. 'chłopięca miłość'; anime o romansach między męskimi postaciami, np. Gravitation, Ai no kusabi: Miłość na uwięzi
Niektóre anime powstają dla specjalnej grupy odbiorców, węższej nawet niż niektórych z podanych powyżej. Przykładowo, Initial D i éX-Driver skupiają się na wyścigach samochodowych i tuningu (swoiste odpowiedniki filmów w rodzaju Szybkich i wściekłych), Ashita no Jō opowiada o boksie, a Hanaukyō meido tai (Hanaukyō Maid Team) bazuje na fantasy o francuskich pokojówkach.
W 2006 r. National Child Exploitation Coordination Centre of Canada sklasyfikowało cały ogół anime jako hentai, niewłaściwie określając treści większości serii anime i mang. Skargi na zawartość artykułu i niewłaściwe sformułowania zmusiły NCECC do sprawdzenia owych sformułowań, ale nie jego zawartości. Obecnie dokument został usunięty
Pierwszym, japońskim filmem animowanym było pięciominutowe dzieło Otena Shimokawy z 1917 r. pt.: Imokawa Mukuzō Genkanban no Maki (ang. tytuł: Mukuzo Imokawa the Doorman). Autor filmu pochodził z Okinawy i był wóczas 26-letnim amatorem-filmowcem.
Za pierwszy światowy sukces uznana została animacja Seitarō Kitayamy: Momotarō z 1918 r.
W okresie militaryzmu - od połowy lat 30. XX wieku i podczas II wojny światowej - anime służyły japońskiemu rządowi do celów propagandowych umacniających nacjonalizm i kult cesarza w społeczeństwie. Kultową animacją okazały się opowieści o Momotarō autorstwa Mitsuyo Seo.
Po wojnie i w latach 50. nastąpił zastój w japońskim przemyśle filmowym głównie z powodu popularności produkcji amerykańskich, pochodzących z wytwórni Walt Disney, Metro-Goldwyn-Mayer i Warner Bros. Na ten okres przypada jednak rozwój komiksu określanego w Japonii mianem mangi. W latach 60. nastąpił ponowny rozwój produkcji animowanych (głównie seriali telewizyjnych). Symbolami sukcesu okazały się: Astro Boy (reż. Osamu Tezuki), Sally Czarodziejka, Czarodziejskie Zwierciadełko i Biały lew Kimba.
W latach 70. popularność anime gwałtownie wzrosła i zaczęły powstawać (w dużej części na podstawie mang) filmy animowane wyróżniające się spośród innych produkcji. Anime kierowane było coraz częściej do młodzieży i dorosłych. Powstały nowe gatunki, takie jak mecha opowiadający o humanoidach i robotach, tokusatsu o herosach czy science fiction. Następujące wówczas w krajach rozwiniętych: gwałtowna modernizacja, postęp techniczny, konsumpcjonizm, nowe ruchy religijne i zmiany obyczajowe, znajdowały swoje odbicie także w powstających anime. Reżyserzy coraz częściej uwypuklali indywidualizm i niezależność bohaterów, których cele i idee nie zawsze pokrywają się z celami większości. Modne też stały się fantastyczne światy, magia, nadprzyrodzone zdolności, przemoc, brutalizm i epatowanie seksualnością. Z tych stylów narodziły takie seriale animowane, jak: Tygrysia Maska, Generał Daimos, Bia - czarodziejskie wyzwanie, Magiczne Igraszki, Yattaman czy Fantastyczny świat Paula.
W latach 80. filmy anime podbiły rynki poza granicami kraju (zwłaszcza w Australii, USA, Kanadzie, Francji, Belgii i Włoszech), a w Japonii zostały uznane za jeden z najważniejszych nurtów produkcji filmowej. Anime stały się wytworami współczesnej kultury japońskiej, ale także odzwierciedleniem dokonujących się w niej przemian, a dzięki promocji i ekspansji eksportowej rozwinęły się w osobną branżę gospodarki przynoszącą Japonii ogromne dochody. Od lat 90. anime zaczęły podbijać także rynki wielu krajów Azji Wschodniej, Ameryki Południowej i Europy Wschodniej
Istnieje wiele gatunków anime, w tym także odpowiednich dla tradycyjnego kina aktorskiego. Owe gatunki mogą zawierać w sobie elementy akcji, przygody, historii dla dzieci, komedii, dramatu, erotyzmu (hentai), średniowiecznego fantasy, okultyzmu, horroru, romansu, science fiction itd.
Większość anime łączy w sobie elementy kilku różnych gatunków, jak i wiele różnych tematów, co utrudnia jednoznaczne ich kategoryzowanie. Może wydawać się, że dane anime ma prostą fabułę, ale jednocześnie może cechować się ono o wiele większą złożonością, głębokością przedstawionej historii oraz jej bohaterów. Przykładowo, w jakimś anime największy nacisk położono na akcję, np. efektowne bijatyki lub pościgi, ale jednocześnie w tym samym filmie (serialu) znaleźć można elementy m.in. humoru.
Nazwy i krótkie opisy gatunków charakterystycznych dla anime i mangi:
anime progresywne – "film artystyczny", produkcja łamiąca jakieś kanony; termin trudny do jednoznacznego zdefiniowania, stąd też nie można podać konkretnych przykładów anime progresywnych, ale wymienia się wśród nich m.in. Furi kuri, Mind Game, Meikyū monogatari czy Wirtualną Lain
bishōjo – jap. 'piękna dziewczyna'; anime, w którym ważną rolę odgrywają piękne dziewczyny,
bishōnen – jap. 'piękny chłopak', np. Tajemnica przeszłości
etchi – anime o podtekstach erotycznych, niewybrednym humorze erotycznym, aczkolwiek bez pokazywania stosunków płciowych, np. Chobits, Green Green
hentai – jap. 'zboczeniec' erotyczne i pornograficzne, w Japonii termin nie jest stosowany, a samo słowo jest odbierane negatywnie, np. Chōjin densetsu Urotsukidōji
yaoi – erotyczne bądź romantyczne anime gejowskie,
yuri – erotyczne bądź romantyczne anime lesbijskie
shōtakon – od shōtaro complex; erotyczne anime z młodymi chłopcami
lolicon lub rorikon – od lolita complex; erotyczne anime z młodymi dziewczętami
josei – jap. 'młoda kobieta'; anime przeznaczone dla młodych kobiet, rzadko spotykane,
mecha – anime z wielkimi robotami lub humanoidami, np. Neon Genesis Evangelion
moe – anime lub manga zawierające postaci bardzo zuchwałe lub słodkie np. Lucky Star
seinen – anime przeznaczone dla starszej młodzieży, np. V
sentai, super sentai – jap. 'walcząca drużyna'; anime, które wśród głównych postaci zawiera drużynę superbohaterów
shōjo-manga – jap. 'młoda panienka' lub 'mała dziewczynka'; anime przeznaczone dla dziewczyn, np. Kaichō wa Maid-sama!
shōnen-manga – jap. 'chłopiec'; anime przeznaczone dla chłopców, np. Dragon Ball, Naruto, Bleach
mahō-shōjo (magical girls) – anime o nastoletnich bohaterkach, posiadających nadprzyrodzone moce, np. Sailor moon
mahō-shōnen (magical boys) – odpowiednik mahō shōjo z chłopcami
shōjo-ai – jap. 'dziewczęca miłość'; anime o romansach między żeńskimi postaciami, np. Rewolucjonistka Utena; termin nie obowiązuje w Japonii, utworzony został na Zachodzie na wzór shōnen-ai, aby odróżnić lesbijski romans od erotyki
shōnen-ai (lub BL, boys love) – jap. 'chłopięca miłość'; anime o romansach między męskimi postaciami, np. Gravitation, Ai no kusabi: Miłość na uwięzi
Niektóre anime powstają dla specjalnej grupy odbiorców, węższej nawet niż niektórych z podanych powyżej. Przykładowo, Initial D i éX-Driver skupiają się na wyścigach samochodowych i tuningu (swoiste odpowiedniki filmów w rodzaju Szybkich i wściekłych), Ashita no Jō opowiada o boksie, a Hanaukyō meido tai (Hanaukyō Maid Team) bazuje na fantasy o francuskich pokojówkach.
W 2006 r. National Child Exploitation Coordination Centre of Canada sklasyfikowało cały ogół anime jako hentai, niewłaściwie określając treści większości serii anime i mang. Skargi na zawartość artykułu i niewłaściwe sformułowania zmusiły NCECC do sprawdzenia owych sformułowań, ale nie jego zawartości. Obecnie dokument został usunięty